Danışma Hizmeti:
Kullanıcıların sorularına cevap bulabilmeleri için, kullanıcıları aradığı bilgi ve belgeyi içeren kaynaklara yönlendirmeye “danışma hizmeti” denir. Bu hizmeti vermek için kütüphanemizde basılı ve elektronik ortamda bulunan ansiklopediler, sözlükler, yıllıklar, rehberler, bibliyografyalar vb. materyallerden oluşan bir koleksiyon oluşturularak, kullanıcıların kullanımına sunulmuştur. Ayrıca uzman kütüphaneci, kullanıcılara bu kaynakların kullanımında yardımcı olmalıdır. Danışma hizmeti kapsamında şu hizmetler verilir:
- Kullanıcılardan gelen basit soruların cevaplandırılması. Everest Dağı’nın yüksekliği,
- Kanada’nın başkenti gibi bilinen gerçeklerle ilgili sorular cevaplandırılır.
- Kullanıcılardan gelen karmaşık soruların cevaplandırılması. Bu soruların cevaplanması biraz zaman alır. Bir kaç kaynağa bakmak gerekir. Radyasyonun canlılar üzerindeki etkileri nelerdir?
- Bibliyografyalar hazırlamak. Yeni gelen kitaplar, bibliyografya şeklinde hazırlanarak kullanıcılara duyrulabilir.
- Özetçeler hazırlamak.
- Kullanıcı eğitimi vermek.
- Tarama hizmeti vermek.
- Seçmeli duyuru ve güncel duyuru hizmeti vermek.
Güncel Duyuru Hizmeti (Current Awareness Service)
Bilgi kullanıcılarına ilgi duydukları belirli alanlardaki en yeni bilgileri duyurmak için verilen hizmettir (Karakaş 1996:10). Kemp’e göre bir güncel duyuru hizmeti “varolan yeni kaynakların tanıtımı bir kişi yada grubun ihtiyaçları ile ilgili olan kaynakların seçilmesi, kaydedilmesi ve ilgili kaynakların kullanıcılara bildirilmesi için kullanılan bir sistemdir” (Kemp 1979:12). Güncel duyuru hizmeti aşağıda belirtilen methodlarla okul kütüphanelerimizde uygulanmaktadır.
- Dergi Gösterimi: Kütüphanenin rutin işlerinden biridir. Alınmış güncel dergiler kütüphanede sergilenebilir. Kullanıcıların konusuyla ilgili gelen dergiler, kullanıcının gelip bakması için haber verilir.
- İçindekiler Sayfasının Ödünç Verilmesi: Dergilerin içindekiler sayfasının fotokopisi çekilerek dağıtılabilir. Bu method dergi gösterimine alternatif bir methoddur.
- Current Contents: Dergilerin son sayılarının içindekiler sayfasını içeren yayınlardır. Institute for Scientific Information tarafından çıkarılan bu yayın, bir güncel duyuru bildirim methodu olarak, üniversite kütüphanelerinde kullanılmaktadır. Bu hizmet kurumumuzda yüksek lisans ve doktora yapan öğretmenlere verilebilir.
- Kütüphane bülteni hazırlanabilir.
- Do it yourself reading groups: Güncel duyuru hizmetinin hazırlanmasında kullanıcılarında (konusunda uzman olan kişiler, öğretmenler vb.) katılımı sözkonusudur. Kullanıcılar kendi literatürleri ile ilgili dergileri okurlar. Daha sonra kütüphaneciye şu konuda şu makale var diyebilir. Tanımlanan bu kaynaklar kütüphaneci tarafından bir bülten şeklinde düzenlenebilir.
Seçimli Bilgi Duyuru Hizmeti (Selective Dissemination of Information-SDI)
Küçük kullanıcı gruplarına veya kullanıcılara, kendi konu alanlarında yayınlanmış en güncel bilgileri düzenli olarak haber veren bir hizmetdir. Bu hizmet zamanı çok sınırlı olan yönetici ve araştırmacılara verilir. Önce bu kişilerin bir profili hazırlanır. Bu profil doğrultusunda kişinin ilgi alanına ve işine yönelik olan veritabanları belirlenir. Web sayfaları taranır. Elde edilen bilgiler, düzenli aralıklarla e-mail, fotokopi veya fax’la kullanıcılara gönderilir.
Ödünç Verme Hizmeti:
Kullanıcıların kütüphanede bulunan materyalleri belli bir süre için ödünç alma, iade ve uzatma işlemlerini kapsar. Öğretim yılı başında kütüphaneye üye olmak isteyen öğretmen, öğrenci ve tüm okul çalışanları Özel Bilkent Lisesi ve İlköğretim Kütüphanesi Kayıt Formu’nu doldurarak, kütüphaneye üye olabilirler ve kütüphaneden materyal ödünç alabilirler.
İsteyen kullanıcılarımız Bilkent Üniversite Kütüphanesi’ne de üye olup, kütüphane hizmetlerinden yararlanabilmektedir. Bunun için bir adet vesikalık fotoğrafınızla kütüphane görevlisine başvurup, Bilkent Üniversitesi Kütüphanesi Kayıt Formu’nu doldurmanız gerekmektedir.
2003 yılının Ocak ayından itibaren, ödünç verme işlemleri otomasyon ile gerçekleştirilmektedir. Ağustos ayından itibaran grafik tabanlı BLISS Ödünç Verme Modülü kullanılmaktadır. Öğrenci ödünç materyal almak istediğinde okul numarasını söylemesi yeterlidir.
BUSEL çalışanları, Özel Bilkent İlköğretim Okulu ve Lisesi mezunları özel ve dış kullanıcı statüsünde kütüphaneye üye olup, Özel Bilkent İlköğretim Okulu ve Lise Kütüphanesi’den kitap ve dergi ödünç alabilirler. BUSEL çalışanlarına ve Özel Bilkent İlköğretim Okulu ve Lisesi mezunlarına 15 gün süreyle 5 kitap ve 7 gün süreyle 2 dergi (eski sayısı) ödünç verilmektedir.
Öğretmenler ve öğrenciler okuldan ayrılırken kütüphaneden ödünç aldıkları kitapları iade ettiklerine dair imza almaları gerekmektedir. Kütüphane görevlisi de Bilkent Üniversitesi Kütüphanesi Ödünç Verme Birimi’ni arayarak, kullanıcının üzerinde Üniversite Kütüphanesi’ne ait kitap olup olmadığını öğrenmesi gerekir. Kütüphane görevlileri dönem sonunda, öğretmen ve öğrencilerin Üniversite Kütüphanesi’nden kitap ödünç alıp almadıklarının veya cezaları olup olmadığının kontrol edilebilmesi için mezun olan öğrencilerin ve okuldan ayrılacak öğretmenlerin listesini Bilkent Üniversitesi Kütüphanesi Ödünç Verme Birimi’ne göndermeleri gerekir. Herhangi bir sorun yoksa kullanıcının Üniversite Kütüphanesi’nden de kaydı silinir. Aksi takdirde kitaplarını iade edene veya cezalarını ödeyene kadar okul ile ilişikleri kesilmez.
Özel Bilkent İlköğretim Okulu ve Lise Kütüphanesi Ödünç Verme Kuralları:
- Öğrencilere 15 gün süreyle 5 kitap, İlköğretim Okulu Kütüphanesi’nde 7 gün süreyle 2 Anadolu ve Fen Liseleri’ne hazırlık kitabı, Lise Kütüphanesi’nde 2 üniversite hazırlık kitabı, 2 dergi (eski sayısı), 1 easy kitap ve 1 kaset ödünç olarak verilir. Başka bir okuyucu tarafından rezerve edilmedikçe, süresi uzatılabilir.
- Öğretmenlere dönemlik (6 ay süreyle) 15 kitap, 7 gün süreyle 2 dergi, 3 VCD, 1 kaset, 1 easy kitap ödünç olarak verilir.
- Dış kullanıcılar (BUSEL çalışanları) ve özel kullanıcılar (Özel Bilkent İlköğretim Okulu ve Lisesi Mezunları) 15 gün süreyle 5 kitap ve 7 gün süreyle 2 dergi ödünç alabilirler. Başka bir okuyucu tarafından rezerve edilmedikçe, süresini uzatılabilirler.
- Danışma kaynakları (ansiklopedi, sözlük, atlas, rehber vb.), kullanıcıların her an gereksinim duyabileceği yayınlar olduğu için ödünç olarak verilmez. Sadece kütüphane içinde kullanılabilir. İstendiği takdirde kütüphaneciye haber verilerek fotokopisi alınabilir.
- Videokasetler, dergilerin son sayısı, CD-ROM’lar ödünç olarak verilmez. Kütüphane içinde kullanılabilir.
- Okuyucular ödünç aldıkları materyallerin iade tarihini geciktirmeleri durumunda her materyal için günlük 250.000TL ceza ödemeleri gerekmektedir.
- Okuyucular ödünç aldıkları kitapları gününde iade etmekle sorumludurlar. Günü geçmiş materyali iade etmedikçe başka bir yayın ödünç alamazlar.
- Okuyucular aldıkları kitapları bir hafta geciktirmeleri halinde uyarı alırlar. Üç kez uyarılan okuyucuya 15 gün süreyle kitap ödünç verilmez.
- Okuyucular ödünç aldıkları kitapları gözden geçirerek, aksaklıkları kütüphaneciye bildirmeleri gerekmektedir.
- Okuyucu tarafından kullanılmayacak ölçüde zarar gören materyalin aynısı veya materyalin bedelinin bir buçuk katı ilgili okuyucu tarafından ödenir.
Okuyucu Rehberliği:
Kullanıcıların kütüphane kullanımı sırasında karşılaştıkları problemlerin çözülmesini sağlayıcı çalışmalara “Okuyucu rehberliği” denir. Bu hizmet kapsamında;
- Her öğretim yılı başında kullanıcılara kütüphane oryantasyonu düzenlenerek, kütüphane kuralları ve kullanımı hakkında ayrıntılı bilgi verilir.
- Katalog taraması ve tarama terminallerinin ne şekilde kullanılacağı okuyuculara öğretilir.
- Uzman kütüphaneci kullanıcıların ve bilgi merkezinin profilini hazırlayarak, kullanıcılara daha isabetli ve etkili hizmetler verebilir.
- Internet ortamındaki kaynakları kullanıcıların hizmetine sunarak bu kaynakların kullanımını öğretir.
- Kütüphaneye yeni gelen materyaller, güncel duyuru hizmeti ile kullanıcılara duyurulur.
- Çeşitli resmi ve özel günlerde etkinlikler düzenlemek,
- Kullanıcıları okumaya özendirmek için en çok okuyan kullanıcılara ödül verilebilir.
Süreli Yayın Hizmeti:
Özel Bilkent Lisesi Kütüphanesi üç ayda bir, aylık ve haftalık olarak yayınlanan 15 Türkçe, 7 İngilizce, 2 Almanca ve 1 Fransızca olmak üzere toplam 25 dergiye abonedir.
Özel Bilkent İlköğretim Okulu Kütüphanesinde aylık olarak yayınlanan 11 Türkçe, 5 İngilizce ve 1 Almanca olmak üzere toplam 17 dergiye abonedir.
Yabancı dergilerin abonelikleri Merkez Kütüphane Süreli Yayın Birimi tarafından yapılmaktadır. Her hafta Merkez Kütüphane Süreli Yayın Birimi’ne araç gönderilerek, biriken dergilerimiz aldırılır. Gelen dergiler süreli yayın izleme fişine kaydedildikten sonra, dergilere okulun damgası vurulur ve rafa yerleştirilir. Dergi ekleri dosyalanır. Eksik gelenler Merkez Kütüphane ve yayınevine bildirilir.